تا به حال شده به طور كلي به معني واژه‌ي «ساز» و انواع سازهاي موسيقي فكر كنيد؟
معمولا وقتي كسي راجع به انواع ساز حرف مي‌زند، همه به ياد پيانو، ويالون، گيتار و سازدهني ميفتند. در حقيقت اصلا نمي‌دانند كه هر كدام از اين سازها به چه دسته‌اي تعلق دارند يا جز پيانو و ويالون، چه سازهاي ديگري در دنيا وجود دارد! گاهي ممكن است آهنگ خاصي را بشنويد و حتي نتوانيد منبع ايجاد آن را پيدا كنيد. چون از ساز، صرفا پيانو و ويالون را مي‌شناسيد و بس.
اگر اطلاعات شما به همين موارد محدود مي‌شود، پس مطالعه‌ي اين مقاله را به شما توصيه مي‌كنيم. در اين مقاله شما قرار است به صورت بنيادي با ساز و ابزار آلات موسيقي آشنا شويد. در حقيقت آموزشگاه موسيقي مهرورزان سعي دارد تا با مقاله‌اي كوتاه و مختصر، هرآنچه را كه بايد راجع به سازهاي موسيقي بدانيد، به شما آموزش دهد.
ابتدا بياييد كلمه‌ي «ساز» را تعريف كنيم. تعريف ساز را مي‌توان در يك جمله خلاصه كرد. هرآنچه كه به شما در نواختن يك موسيقي كمك كند، ساز نام دارد. پس به اين ترتيب، اگر بخواهيم به اولين ساز موجود در دست بشر اشاره كنيم، بايد صداي خود انسان را در نظر بگيريم. ولي با گذشت زمان انسان‌ها كم كم ابزار و وسايل مختلفي را جهت نواختن ساز اختراع كردند. ابزاري كه نسبت به صداي خود آن‌ها، كيفيت خيلي بيشتري داشته باشد.
انواع ساز
مطمئنا سازها انواع مختلفي دارند و در دسته‌هاي متنوعي جاي مي‌گيرند. در ادامه به صورت مختصر انواع سازهاي موسيقي را به شما معرفي خواهيم كرد.
سازهاي زهي
همانطور كه از نام آن معلوم است، در سازهاي زهي صدا از لرزش و ارتعاش زه ايجاد مي‌شود. اين لرزش نيز از طريق ضربه، زخمه، كشيدن كمان و آرشه در ساز تشكيل مي‌شود. اين سازها در اركسترها نيز اهميت زيادي دارند و بخش اصلي آن را تشكيل مي‌دهند. البته اين سازهاي زهي زير شاخه‌هاي ديگري نيز دارند كه از آن‌ها مي‌توان به ساز زهي زخمه‌اي، آرشه‌اي و كوبشي اشاره كرد.
ساز زهي زخمه‌اي
در اين ساز، ارتعاش و لرزش زه از طريق زخمه زدن با انگشتان ايجاد مي‌شود و در انواع مختلفي وجود دارد. براي مثال مي‌توان به ساز زخمه‌اي ناخني، شلاقي، دست چپ و سرش زخمه‌اي اشاره كرد.
ساز زهي آرشه‌اي
در اين ساز، لرزش و ارتعاش زه از طريق كشيدن يك آرشه به روي تارها به وجود مي‌آيد. از سازهاي زهي آرشه‌اي مي‌توان به كمانچه، قيچك، ويولون و … اشاره كرد.
ساز زهي كوبشي
براي اينكه در ساز زهي كوبشي صدا ايجاد كنيد، بايد با وسيله‌اي شبيه به چكش روي تارها ضربه بزنيد. براي مثال مي‌توانيد سنتور، زيلفون، گلوكن اشپيل، ويبرافون و … را به عنوان ساز زهي كوبشي در نظر بگيريد.